Review Martha is Dead – Ons Martha is dood

Martha Is Dead is een duistere psychologische thriller, die zich afspeelt in 1944 in Italië en die de grenzen tussen realiteit, bijgeloof en de tragedie van de oorlog doet vervagen. Dat is de officiële beschrijving van de game en die klopt inderdaad met wat ik kon ervaren, er was alleszins heel wat vervaging. Ik verwachtte mij vooral aan een horrorervaring en na het eerste uur was dat zeker nog waar, maar de sfeer van de game en wat er allemaal echt gebeurde met het hoofdpersonage en wat er allemaal in haar hoofd omging, werd hoofdstuk na hoofdstuk steeds onduidelijker.

WAARSCHUWING: Deze game, en bijgevolg de review, bevat enkele gevoelige scenes die best shockerend kunnen zijn.

Het verhaal

Martha is Dead speelt zich af in Italië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je speelt Giulia, de dochter van een Duitse soldaat en bij de aanvang van het verhaal vind je jouw dode tweelingzus, Martha, in het meer kort bij je ouderlijke woonst. Hoe ze gestorven is, dat is niet helemaal duidelijk en daarom gaat Giulia op onderzoek uit. Ze kiest hier een nogal absurde methode voor want ze doet zich voor als haar gestorven zus, die bovendien doofstom was, en ruilen zo van rol.

Dit is meteen ook de eerste gruwelijke scène van de game, want die gezichtswissel wordt nogal levendig uitgebeeld. Er is een scène waarin Giulia het gezicht van haar dode zus verwijdert, net zoals in Silence of The Lambs, en het zelf aandoet. Gelukkig speelt dit zich af in haar verbeelding, maar de grenzen tussen echt en fantasie durven nogal eens te vervagen in dit spel.

Haar vader is vooral bezig met de oorlog en met haar moeder heeft ze zelf geen al te beste band. Iedere ouder had zo een favorietje en dus zal ze alles zelf moeten oplossen. Of toch niet?

Tegelijkertijd met dit persoonlijk drama, zijn er ook bovennatuurlijke krachten aan het werk, want datzelfde meer is de thuis van een geest die jonge meisjes naar het water lokt om hen van het leven te beroven. Giulia heeft al sinds jongs af een grote fascinatie voor het spookverhaal en maakt de nogal vreemde beslissing om bij de geest ten raden te gaan.

Horror

De game maskeert zich als een horrortitel. Maar die “griezelige” scènes bevinden zich allemaal in het eerste uur: wanneer ik alleen door de donkere bossen liep en links en rechts de geest zag verschuilen achter een boom, dan moet ik toch bekennen dat ik even met kippenvel achter het scherm zat, zo om 1 uur ’s nachts.

De twijfel of alles wat je meemaakt nu echt aan het gebeuren is, of zich allemaal afspeelt in Giulia’s hoofd slaat snel toe. En hierdoor wordt er ook een effect van angst weggenomen want het is niet duidelijk of je zelf ooit echt gevaar loopt.

Schokkerende scènes

Vlak voor de release van Martha is Dead was er even wat ophef op sociale media. Zo bleek dat de PlayStation-versie op vraag van Sony gecensureerd moest worden. Zo moet je best een paar gruwelijke acties uitvoeren zoals hierboven het afpellen van je zus haar gezicht en later moet je ook in haar buik knippen. Voor de gevoelige spelers kan dit dus best wel een indruk op je nalaten.

Op PC en Xbox kan je de ongecensureerde versie spelen, maar ook hier kreeg ik aan het einde van de game toch eens de keuze om een aankomende scène milder te maken. Al snap ik niet altijd waarom die keuze hier wel en bij de bovenstaande voorbeelden niet het geval was.

Authentieke gameplay elementen

Wat ik bijzonder charmant vond aan Martha is Dead, zijn de authentieke gameplayelementen die je echt het gevoel geven van te leven in 1944. Het gaat om kleine details zoals het manueel draaien van een telefoonnummer, maar ook de wederkerende dingen zoals het nemen van foto’s en ze vervolgens zelf te moeten ontwikkelen in een darkroom.

Je zal deze handelingen meerder keren moeten herhalen tijdens het spelen, maar er zijn steeds voldoende tips op het scherm die je gidsen en zeggen wat je moet doen. Je vindt in je ouderlijk huis ook veel extra’s voor je camera en sommige daarvan zullen nodig zijn om het verhaal verder te zetten. Op zich geen probleem, maar cruciale voorwerpen vinden is wel vaker een probleem in deze game, daarover vertel ik je later meer.

Nog authentieker, is een sidequest (het voelde toch optioneel) rond het hele oorlogsgebeuren. Je kan na het vinden van een brief beslissen of je de Italiaanse rebellen helpt en dus je vader verraadt, of je kan zijn kant kiezen en hen mee helpen in de val te lokken. Welke optie je ook kiest, je zal berichten moeten sturen en vertalen, in morsecode.

Ik ken het principe van morsecode al lang, maar dit was de eerste keer dat ik effectief boodschappen moest vertalen en uitsturen in een game. Qua inleving kon dit zeker tellen, al moest ik wel dicht bij mijn televisiescherm gaan zitten en met mijn vinger de streepjes en bolletjes volgen op het schema. Voor iets wat optioneel was ging deze uitwisseling van codes best lang door, verspreid over meerdere in-game dagen.

Als laatste leuk extraatje moest je voor een bepaalde missie ook een pakje Tarotkaarten vinden en los van die opdracht kon je elke dag opnieuw je toekomst uitlezen. Tof gedaan, ook al was de keuze slechts een illusie.

Poppenkast

Ook cruciaal bij het vertellen van het verhaal, is een soort poppenkast die Giulia helpt het verleden te begrijpen. Hiermee kan ze moeilijke dingen beter verwerken en beschermt ze haar geestelijke gezondheid. Als speler moet je zelf alle acties uitvoeren, maar als je de exacte volgorde niet correct doet, wordt het al snel frustrerend om steeds diezelfde scènes te ensceneren.

Visueel is het wel tof gedaan, vooral met die mechanische tekstballonnen die tevoorschijn komen, maar het voelde toch wat onwennig om die poppen te bewegen, het juiste personage te selecteren of op de juiste locatie een specifieke actie te voltooien. Ook werd de poppenkast er op de vreemdste momenten bijgehaald en vond ik het nogal raar dat die pas op het einde zo’n belangrijke rol begon te spelen.

Verloren lopen

Er worden in het pauzescherm wel vaak hints gegeven naar wat je nu juist moet doen, maar toch kan dit nogal verwarring creëren omdat het niet altijd duidelijk is welke “missie” het verhaal verder zet of welke locatie op de landkaart belangrijk is voor welke opdracht.

Het huis telt vier verdiepen en de omliggende omgeving is redelijk groot, zonder al te veel onzichtbare muren om je tegen te houden om in de verkeerde richting te speuren. Liep je dus de verkeerde kant uit en besef je het te laat, dan zal je weer helemaal zelf terug moeten lopen. Die optionele fiets die je kan ontgrendelen helpt hier amper, want meestal moet je over trappen of door bossen heen.

Komt er ook nog eens bij kijken dat het in de avond- of nachtscènes bijzonder donker is en ik heb meer dan eens moeten betrouwen op mijn aansteker, gewoon om naar mijn voeten te kijken, het amper zichtbare pad 5 meter te volgen en dan weer mijn landkaart te moeten raadplegen om te kijken of het wel 5 meter in de juiste richting was. Redelijk frustrerend!

Je kan wel op eender welk moment op R3 duwen en dat geeft een klein driehoekje weer boven elk object waarmee je interactie kan hebben. Dat helpt, maar is niet echt voldoende om in het duister je weg te vinden. Er was een stuk waar ik in het meer moest zwemmen en ik heb er zeker 10 minuten gezocht naar het voorwerp dat het verhaal terug verder zette.

Die interactieknop zelf kan ook soms frustreren, want als je bijvoorbeeld een brief een tweede keer aanklikt, dan moet je de hele vertelling van Giulia weer aanhoren en er is geen optie om dat over te slaan.

Martha is dood, en mijn Xbox ook

Martha is Dead heeft me meerdere keren een hartaanval gegeven, maar het was niet door de enge scènes. Tot driemaal toe heeft de game mijn Xbox Series X doen crashen. Ik heb gecheckt bij andere reviewers die de game ook speelden en zij hadden hetzelfde probleem. Hopelijk worden deze problemen snel opgelost.

Jammer genoeg was dat niet het enige probleem dat ik ben tegengekomen. Zo moest ik een telefoongesprek een tweede keer aanhoren aan een andere telefoon, gewoon om het gerinkel te doen stoppen en vervolgens begon die telefoon te zweven. Ook was er hier en daar een object dat niet correct in de wereld laadde of kon ik gewoon over de bodem van het meer gaan wandelen als ik daar zin in had. Allemaal geen al te grote, hinderlijke problemen (buiten die crashes dan), maar het telde wel snel op.

Beeld en geluid

Grafisch is het misschien niet de allermooiste game, maar geloofwaardig is het vast en zeker. Er ging veel aandacht naar kleine visuele details in de wereld waardoor je je echt in 1944 waant. Verder zijn er ook wel scènes met mooie lichtinvallen of bovennatuurlijke pracht en praal. Ik voelde toch vaak de verleiding om mijn oude camera boven te halen om een foto te maken, om dan pas te beseffen dat dit geen echte fotomodus is en het resultaat gewoon een zwart-wit beeld zou zijn.

De poppenkast zelf is ook heel knap weergegeven en vooral het beeld van Magere Hein die zijn zeis aan het slijpen is terwijl de zusjes hem in de luren proberen leggen, is een beeld dat me is bijgebleven.

Qua audio kon de game me ook best bekoren, al moet ik bekennen dat de Engelse voice-acting me met grote afkeer snel de standaardinstelling terug naar het Italiaans deed zetten. Doe me een plezier als je deze game speelt, en hou die Italiaanse settings. Het helpt bij het inlevingsvermogen en de prestatie is ook veel geloofwaardiger.

De achtergrondmuziek is steeds toepasselijk gekozen voor de scènes en ook al heb ik het niet voor klassieke muziek of operagezang, toch leverde het hier en daar eens een kippenvelmomentje op.

Hoe lang om uit te spelen?

Martha is Dead is geen lange game, maar kan wel zo aanvoelen door de zware topics die het aanhaalt. In principe kan je het hoofdverhaal in ongeveer 4 uur uitspelen, maar als je ook de tijd neemt om de omgeving te verkennen en wat optionele taakjes te doen, dan ben je er eerder 6 uur mee zoet.

De meeste achievements ontgrendel je ook gewoon door het verhaal uit te spelen, maar er zijn er ook een paar die je wat meer tijd gaan kosten. Voor 100% te behalen gok ik dat je 7-8 uur kwijt bent, vooral omdat je vorige hoofdstukken kan laden en dus niet de hele game weer door moet als je iets over het hoofd hebt gezien.

Conclusie

Martha is Dead was een lastige titel om over te schrijven en nog lastiger om echt een mening over te vormen. De game doet veel dingen goed en voelt erg authentiek aan, en het maakt ook goed gebruik van de next-gen hardware om mooie beelden op het scherm te toveren. Maar tegelijkertijd zijn er voldoende bugs die je uit de inleving trekken en weer goed doen beseffen dat je een spel aan het spelen bent.

Het verhaal is zeker intrigerend, maar soms had ik het gevoel dat de ontwikkelaars zelf niet goed wisten in welke richting ze er mee wilden gaan, om dan aan het einde de keuze helemaal aan de speler over te laten. Soms twijfelde ik zelf aan mijn eigen mentale gezondheid en vroeg ik me af of ik sommige scènes wel correct had begrepen.

Eén ding is zeker: je kan hier uren over praten met andere spelers en het is goed mogelijk dat iedereen tot een andere conclusie gekomen is.