Eind jaren negentig maakte ik kennis met de iconische Final Fantasy-reeks. De betoverende magie van Final Fantasy VII, of één van zijn fantastische opvolgers op de eerste PlayStation, toonde aan hoe grensverleggend het gamesmedium echt kon zijn en ik zat urenlang gekluisterd voor de – toen nog – enorme televisie. De charme die de reeks voor mij ooit zo onweerstaanbaar maakte is door de jaren heen langzaam weggeëbd, maar de release van elk nieuw deel staat nog steeds met rood omcirkeld op de kalender. Niet zo voor Final Fantasy XVI. Ik voelde de hype niet.
In allerlei Discordkanalen mompelde ik als een boomergamer iets over ‘de essentie van Final Fantasy en hoe die hier leek te ontbreken’. Meteen gevolgd door mijn bedenkingen over de middeleeuwse setting, de serieuzere toon en de rechttoe rechtaan actie. Deze geheel nieuwe kijk op de serie leek niet mijn Final Fantasy te worden. Ik had het mis.

Valisthea
Final Fantasy XVI neemt je mee naar Valisthea, de door oorlog verscheurde natie waarin het spel zich afspeelt. Rivaliserende naties strijden er om de macht en om de controle over berggrote Mothercrystals, die functioneren als zowel een bron van energie als magie. Bovendien wordt Valisthea bedreigd door de oprukkende Blight, een existentiële bedreiging die het leven uit het land zuigt en niet om grenzen geeft.
In deze setting volgen we Clive Rosfield, eerstgeboren zoon van de aartshertog van groothertogdom Rosaria, door drie tijdperken van zijn leven. De eerste uren introduceren hem als een tiener die zijn jongere broer Joshua, die voorbestemd was om de belichaming van de vuur-Eikon Phoenix te worden, moet beschermen. Eigenlijk had Clive de Phoenix Dominant moeten zijn, en dus de erfgenaam van zijn vader, maar in plaats daarvan sloeg het hem over en ging die eer naar zijn jongere broer. Bij een gewelddadige staatsgreep faalt hij evenwel in zijn beschermende rol. Tijdens het bloedbad verschijnt een schijnbaar onmogelijke tweede Eikon van het vuurelement – Ifrit – die tekeergaat en Joshua doodt. Clive overleeft de aanval, maar zijn moeder Annabella, die hem altijd heeft gezien als een mislukkeling omdat hij niet als de Phoenix is geboren, laat hem tot slaaf maken in het Sanbreque-leger.

Het Spel der Tronen
Uit deze boeiende introductie ontvouwt zich, na een eerste tijdsprong van dertien jaar, al snel een interessant (wraak)verhaal. Een waarmee je makkelijk ganse alinea’s kan vullen, maar het grootste deel laat ik natuurlijk liever aan jullie over om te ontdekken. Het is iets dat tot vervelens toe is herhaald, maar het is duidelijk welke invloed Game of Thrones heeft op de plot. Het middeleeuwse fantasieconflict in Final Fantasy XVI doet met zijn politieke intriges, meer volwassen benadering van geweld, verontrustende beelden en seksuele suggesties veel denken aan de prestigieuze HBO-serie. Dit is sowieso de meest volwassen inzending die de Final Fantasy-serie ooit heeft gehad, maar het levert wel een meedogenloos en diep persoonlijk verhaal op. De zeer degelijke voice-acting helpt ook om het drama en de ernst van het verhaal te verkopen.

Wie is wie en wat is wat?
In een wereld die zo politiek complex en lore heavy is dat er halverwege zelfs een NPC wordt geïntroduceerd om je grondig bij te praten voor elke missie, is het nieuwe Active Time Lore-systeem een godgeschenk. Je kunt de actie in Final Fantasy XVI op elk gewenst moment pauzeren via het touchpad in het midden van je DualSense-controller om je in te lezen over de onderwerpen die relevant zijn op dat precieze moment/voor de scène die je bekijkt. Op die manier heb je altijd toegang tot de informatie die je nodig hebt om jezelf onder te dompelen in het verhaal en de wereld. Een idee dat we graag in andere games geimplementeerd zien.

Devil May Clive
In zekere zin hebben numerieke voorganger Final Fantasy XV en de geslaagde remake van Final Fantasy VII de turn-based gevechten al gedeeltelijk opzijgezet ten gunste van meer directe confrontaties, maar dit zestiende hoofddeel duwt de 36-jarige spelreeks resoluut in de richting van een actie-blockbuster met minimale RPG-elementen. Vergeet party-based combat (je metgezellen handelen volledig uit zichzelf, je kan enkel commando’s geven aan je viervoeter Torgal), itembeheer (met uitzondering van een potion die je achterover kapt voor wat gezondheid), elementaire zwakheden/weerstanden en negatieve statuseffecten, want die heeft Final Fantasy XVI ingeruild voor real-time actie waarin je reflexen en gemaakte combo’s de overwinning bepalen. Ik zal niet ontkennen dat ik de stijl van mijn favoriete Final Fantasy’s mis of de perfecte hybride tussen strategisch denken en real-time actie van FF7R, maar de gevechten in Final Fantasy XVI zijn snel, flitsend en altijd enorm spectaculair en actievol. Met name de grotere baasgevechten zitten zo tjokvol spektakel dat je nooit de kans krijgt om al die dingen uit het verleden te missen.
Doorheen het avontuur ontgrendelt Clive een hoop verschillende Eikon-vaardigheden, waarvan je er drie tegelijk kunt uitrusten om vrij tussen te wisselen. Elke Eikon heeft zijn eigen voordelen evenals vier speciale moves die op cooldowns werken, waarvan je er twee tegelijk en dus zes in totaal kunt uitrusten. Je rijgt op en duur de zotste en visueel altijd verbazingwekkende moves aan elkaar, terwijl je vijanden genadeloos in de lucht jongleert. Op de standaard moeilijkheidsgraad (er is een moeilijkere optie, maar je moet het spel uitspelen om het te ontgrendelen) mocht de actie – hoe spektakelrijk ook – wel wat boeiender zijn. Ik hoefde zelden na te denken over welke vaardigheden te gebruiken. Ik roteerde gewoon tussen de moves die op dat moment uit de cooldown waren en moest zelden een potion achterover kappen om mijn gezondheid te herstellen. Er is dus nog ruimte voor verbetering, zeker als deze real-time actie de norm wordt in toekomstige delen, maar het blijft onwijs cool om met Clive de meest destructieve combo’s uit te voeren. De extreem vlotte actie en het niet-aflatende spektakel maakt van elk gevecht een bevredigende ervaring.

WOW! Deze sh*t is EIKONIC!
Het wordt pas echt overdreven spectaculair wanneer twee Eikon met elkaar in de clinch gaan. De Eikon-gevechten zijn stuk voor stuk eikonische sequenties en echt episch qua omvang, al voelen ze ook nogal simplistisch aan. Toch is er één gevecht in het bijzonder – wederom: ik wil de pret niet voor jullie bederven – die ik nooit meer ga vergeten. Het zijn compleet krankzinnige baasgevechten die uit meerdere fases en geweldige set pieces bestaan. Elk gevecht is een heuse titanenstrijd, een staaltje verbluffende cinema die de PS5-mogelijkheden demonstreert. Sure, het is vaak een aaneenschakeling van Quick Time Events (hier verpakt als ‘Cinematic Clashes’), maar toch zijn deze visueel waanzinnige gevechten een genot om te ervaren. Ze dragen bij aan het spektakel en versterken het gevoel van grandeur! Ik dacht meermaals aan het crimineel onderschatte Asura’s Wrath uit 2012. Natuurlijk door de manier waarop grote baasgevechten QTE’s gebruiken om de sensationele actie in beeld te brengen.

Verliest vaak momentum
Na zo’n hoogtepunt neemt het spel altijd wat gas terug en na een 20-tal uur spelen begon dat verloren momentum, steeds weer die trage opbouw en verplichte taken waarin Clive als een simpele loopjongen van de ene NPC naar de andere wordt gestuurd, behoorlijk tegen te steken. Je gaat van de coolste scènes ooit naar het doen van de saaiste MMO-achtige klusjes in ruil voor wat narratieve context. Er is een weelde aan zijmissies, maar na verloop van tijd deed ik enkel nog diegenen die gemarkeerd waren met een plustekentje. Zelfs het hoofdverhaal stuurt ons vaak van A naar B en met een kleine omweg terug naar A om wat gesprekjes af te werken, waardoor soms het gevoel heerst dat ze moeite hebben om de grote actiescènes op te volgen met zinvolle inhoud. Maar uiteindelijk mondt alles weer uit in een geweldig hoogtepunt die de saaie stuff makkelijk doet vergeten.

Weinig om te verkennen
Zijmissies zijn vaak een vehikel van de ontwikkelaars om je terug de wereld in te krijgen, waar je onderweg dan vanzelf interessante dingen op je pad tegenkomt. Hier bestaan ze vooral om de wereld verder uit te diepen. Wanneer het hoofdverhaal steeds verder afzwakt naar een traditioneler Final Fantasy-verhaal, zitten de zwaardere thema’s (zoals slavernij) en de conclusies van bepaalde nevenpersonages weggestopt in de extra content. Valisthea is bovendien een mix van heel lineaire dungeons en grotere locaties die je iets vrijer kan verkennen, waar je vrijwel altijd naartoe reist via een fast travel-optie op de vlakke landkaart. Een Final Fantasy-game was ook nog nooit eerder zo mooi en zo gedetailleerd, maar er valt al bij al weinig te beleven of te ontdekken tussen alle verhaalmissies en epische gevechten door.
Extreem mooi spel dus, met verbluffend geregisseerde (en ook zeer lange) tussenfilmpjes en adembenemend gechoreografeerde set pieces. Ook op muzikaal vlak was ik erg onder de indruk. Er is geen tekort aan relaxte gebiedsdeuntjes, epische melodieën, gregoriaanse gezangen en bombastische orkestrale muziekstukken die de grote veldslagen begeleiden. Ik heb het spel ook moeiteloos gespeeld in de kwaliteitsmodus met 30fps en het zag er niet alleen fantastisch uit, het liep ook perfect. Dit omdat de prestatiemodus vooralsnog niet zo consequent de 60fps haalt.

Verdict
Dit leek vooraf niet mijn Final Fantasy te worden, daarvoor stapte dit zestiende deel toch echt te ver weg van de Final Fantasy die ik voor ogen heb. Ik kon er niet verder naast zitten. De problemen die ik hierboven opsom – vooral de verschrikkelijke temporisering en gebrek aan RPG-elementen die in mijn hoofd eigen zijn aan de reeks – voorkomen niet dat Final Fantasy XVI een uitstekende en niet te missen PS5-game is.
Samenvatting
Dit is niet je traditionele Final Fantasy-game omdat het bijna alle RPG-elementen heeft verloren die de serie in het verleden heeft gedefinieerd, maar het is wel één van de beste in de aloude saga. De pacing – enorme hoogtepunten worden hier afgewisseld met saaier vulmiddel – knabbelt wat aan de score, maar zelfs met de duidelijke gebreken is Final Fantasy XVI een sensationele ervaring.
PRO
- Charismatische personages
- Visueel erg mooi
- Toffe combat
- Spectaculaire Eikon battles
- Intrigerend verhaal
- Goede soundtrack
CON
- De pacing gaat alle kanten op
- Zijmissies stellen weinig voor